پتروشيمي

پتروشيمي از شاخه اي از علم شيمي بوده و به مطالعه نفت خام و گاز طبيعي به فرآورده هاي مصرفي مي پردازد. معني لغوي كلمه پتروشيمي، مواد شيميايي حاصله از نفت و گاز است.

 صنعت پتروشيمي ارزش افزوده بسيار بالايي ايجاد مي كند؛ يعني قادر است تغييرات شيميايي و فيزيكي بر روي هيدروكربنات نفتي و گازي ايجاد كرده و به اين ترتيب ارزش اين مواد را 10 تا 15 درصد بالاتر ببرد.

مواد پتروشيمي به مواد شيميايي گفته مي شود كه از فعل و انفعالات بخشي از هيدروكربنات هاي نفت و گاز با مواد ديگر ايجاد مي شود.

از محصولات پتروشيمي مي توان به پارچه هاي نايلوني، داركون، پشم و پنبه مصنوعي و همچنين لوازم الكترونيكي، كودهاي شيميايي، مواد پاك كننده و ... اشاره نمود.

دسته بندي محصولات پتروشيمي

محصولات شيميايي به سه دسته تقسيم مي شوند:

• محصولات اصلي
• محصولات مياني
• محصولات نهايي

محصولات اصلي

از اين محصولات مي توان به اتيلن، پروپيلن، گوگرد، بنزين، آمونياك و ... اشاره كرد. اين مواد پايه و اساس مواد پتروشيمي ديگر هستند.

محصولات مياني

محصولات مياني از محصولات اصلي تشكيل مي شوند و به عنوان مواد اوليه در كارخانجات مورد استفاده قرار مي گيرند. از اين دسته مي توان به پلي كلروروينيل، ملامين و ... اشاره كرد.

محصولات نهايي

اين مواد براي ساخت محصولاتي استفاده مي شود كه يا به مصرف صنايع مي رسد و يا محصولاتي كه عموم مردم از آن استفاده مي كنند. از اين مواد مي توان به الياف مصنوعي، اشياي پلاستيكي، لاستيك و كودهاي شيميايي اشاره كرد.

كود شيميايي

كودهاي شيميايي از جمله محصولات شيمايي هستند كه در كشاورزي كاربرد دارند و باعث زياد شدن محصولات مي شود. كاربرد اين كودها به قدري گسترده است كه بدون آن جمعيت آن دچار مشكل غذايي مي شود. برخي از زمين هاي كشاورزي در اثر استفاده زياد خاصيت خود را از دست مي دهند. در چنين حالتي اگر از كودهاي شيميايي استفاده نشود، محصول يا به خوبي رشد نمي كند ويا خيلي ضعيف است. آمونياك و ازته مواد اصلي كودهاي شيميايي هستند.

پلاستيك

از محصولات پتروشيمي ديگر مي توان به پلاستيك اشاره كرد. پلاستيك گروهي از مواد است كه مزاياي اقتصادي-اجتماعي بسياري داشته و از سال 1950 به بعد توانسته است بيشتر ميزان توليد را نسبت به ساير مواد به خود اختصاص دهد. پلاستيك دسته اي از مواد مصنوعي يا نيمه مصنوعي است كه با فرآيند پليمزيزاسيون يا بسپارش به وجود مي آيد و مواد مصنوعي بوده و به طور طبيعي نمي توان آن را در طبيعت پيدا كرد. پلاستيك قابل تبديل به اشكال مختلف است و اين يكي از مزاياي خوب اين ماده محسوب مي شود.

لاستيك نيز از مواد پتروشيمي ديگري است كه قسمت عمده آن براي تهيه تاير اتومبيل مورد استفاده قرار مي گيرد كه از مهمترين بخش هاي ماشين محسوب مي شود. غير از اين براي تهيه محصولات ديگري مثل لوله، پوشش كابل، تسمه نقاله و ... به كار مي رود.

كاربردهاي پلاستيك

امروزه پلاستيك در كنار مصالحي مثل شيشه، بتن، چوب و ... در كارهاي ساختماني مورد استفاده قرار مي گيرد و اين به دليل دوام بالا و مقاومت زياد آن در برابر تخريب است. پلاستيك ها غيرقابل تجزيه در طبيعت هستند و از انباشته شدن ميليون ها تن از اين ماده، مشكلات زيادي براي بشر ايجاد مي شود.

مواد پلاستيكي امروزه تقريبا در همه  جا كاربرد دارند. دليل پراستفاده بودن اين ماده، در دسترس بودن، تنوع زياد و ارزان بودن است و تبديل به يك ماده اختصاصي مدرن شده است. پلاستيك يك ماده بازيافتي است كه مي توان با وارد كردن گرما آن را به حالتي درآورد كه قابل تبديل به فناوري هاي نوين مثل الياف، فيلم وشكل هاي گوناگون باشد.

براي اينكه پلاستيك قابل عرضه به بازار باشند، آن را با مواد مختلفي مثل بلوك، آنتي اكسيدان، عامل ضدشكاف و همچنين پايداركننده هاي شيميايي، لغزكننده ها، رنگ ها و تاخيراندازهاي شعله ور آغشته مي كنند.

از پلاستيك همچنين براي تهيه لباس فضانوردان استفاده مي شود. در هواپيماهاي مافوق صوت، بيشتر از 2/5 تن پليمرهاي پليمرهاي مصنوعي استفاده مي شود. در هر اتومبيل نيز بيشتر از 14 گيلوگرم پليمر مصنوعي استفاده مي شود. امروزه پلاستيك ركن اصلي در زندگي امروزي دارند و هر كدام داراي مشخصات منحصر به فردي هستند كه با ديگري متفاوت است. از پلاستيك هاي براي توليد مواد ساختماني، كف پوش، كيسه ، بسته بندي، بطري، لوازم طبي، و... استفاده مس شود.